İdrar, vücuttan atılan bir atık olarak vücudun aynası niteliğindedir. İdrar sadece toksinleri ve fazla suyu vücuttan atan bir sıvı olarak görülmez; aynı zamanda sağlık durumumuz hakkında bilgi veren bir göstergedir. İdrarın rengi kadar kokusu da çeşitli hastalıkların habercisi olabilir. Örneğin, idrarda tatlı bir koku diyabet hastalığının belirtilerinden biri olabilir. Vücudun glikozu tam olarak işleyememesi bu kokuya neden olabilir. Ayrıca, vücutta enfeksiyonlar olduğunda, beyaz kan hücrelerinin artışı idrarda kötü bir kokuya neden olabilir. Bu sebeple, idrarda oluşan farklı nitelikteki kokularda mutlaka doktora başvurulması gerekir.

Normal şartlarda idrar kokusuzdur ve mikrop barındırmaz. İdrarda koku oluştuğunda, bunun bir sorunun belirtisi olduğu düşünülür. Su kaybı ve idrar yolu enfeksiyonları gibi çeşitli nedenler idrarda koku oluşmasına yol açabilir. İdrarda koku oluşumunun neden kaynaklandığını anlamak, daha ciddi problemlerin doğmasını engeller. İdrar sayesinde vücuttaki fazla miktarda su ve toksinler dışarı atılır. İdrar şeffaf ve mikropsuz olduğundan normalde kokusuzdur. Ancak farklı gıdaların tüketimi, ilaç kullanımı, vitaminler, enfeksiyonlar idrarda kokuya neden olabilir.

İdrar yollarında enfeksiyon olması durumunda, idrarda ağır bir koku meydana gelir. İdrar berraklığını kaybeder, bulanık bir hal alır ve iltihaplanma, idrara kan veya protein girişi ile belirginleşir. İdrarda bulunan proteinler, böbrek yetmezliği bulgusu olabilir. İdrarda bulanıklık olduğunda böbreklerde kum, taş veya iltihap gibi durumlar belirtilir. Bu hastalıkların ayırt edilmesi oldukça önemlidir. İdrarda yer alan bulgulara göre hastalıklar belirlenir.

Kullanılan ilaçların etkisiyle, özellikle antibiyotik kullanımı idrar kokusuna neden olabilir. Ayrıca, diyabet hastalığında idrar kokusu değişebilir. Böbrek taşı rahatsızlığı veya böbrek enfeksiyonu idrarın üretilmesini engelleyerek koku değişikliğine yol açabilir. Hamilelik döneminde bebeğin karın içinde oluşturduğu bası nedeniyle idrar kokusu meydana gelebilir. Metabolik hastalıklarda da idrar kokusu olabilir. Erkeklerde prostat nedeniyle mesane daralması idrar kokusuna neden olabilir. B vitamini eksikliği de idrar kokusunda değişikliklere yol açabilir.

Ağızdan alınan bazı ilaçlar, özellikle antibiyotikler ve B vitamini ilaçları, idrarın rengini değiştirebildiği gibi kokusunu da değiştirebilir. Antibiyotik kullanımı bu belirtiyi oldukça bariz hale getirir. İdrarda koku olduğunda mutlaka doktora bilgi verilmesi gerekir. Bu durumda kullanılan ilaçlar tetkik edilir ve kokunun bu ilaçlardan kaynaklanıp kaynaklanmadığı belirlenir.

İdrar genel olarak kokusuz ve keskin değildir. Eğer idrarda keskin, amonyak kokusuna benzer bir koku hissedilirse, enfeksiyon veya böbrek taşından şüphelenilir. Şeker hastalığı olan kişilerde idrar kokusu daha tatlıdır ve bunu kendileri rahatlıkla fark edebilirler. İdrarda koku değişimine yiyecekler de neden olabilir. Özellikle kuşkonmaz bitkisi tüketimi fazla yapıldığında, sülfür parçalanmasından dolayı idrarda koku meydana gelir.

İdrarın renk değiştirmesi, sık sık idrara çıkma ve idrarda koku olması durumunda aşağıdaki hastalıklar araştırılır: