İdrar yolu yanması, genellikle idrar yolu enfeksiyonu (İYE) sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. İYE, oldukça sık rastlanan ve özellikle kadınları etkileyen bir sağlık sorunudur. Bu durum, ağrılı ve rahatsız edici olabilir, ancak çoğu durumda kendiliğinden veya doktorun belirleyeceği antibiyotik tedavisi ile birkaç gün içinde geçer. Nadir de olsa, idrar yolu enfeksiyonu çocuklarda da görülebilir. Basit bir yöntem olan idrar testi ile hemen teşhis edilebilir. Bu enfeksiyonun başlıca sebebi bakterilerdir. Normal şartlarda vücut tarafından hemen atılan zararlı bakteriler, kimi durumlarda vücudun savunma mekanizmasını alt ederek enfeksiyona neden olur. İdrar yolu diye adlandırdığımız sistem böbrekleri, idrar kanalını, mesaneyi (idrar torbası) ve üretrayı kapsar. İdrarın vücut içinde oluşup dışarı atıldığı tüm bu kısımlar, üst ve alt idrar yolları olarak iki kısma ayrılır. İdrar yollarının genellikle bakteriler ve mikroplar yüzünden enfekte olduğunu belirtmiştik. Bu bakteriler arasında en bilineni, insan dışkısında bulunan ‘E. Coli’ isimli bakteridir. Etkilenen bölgeye göre enfeksiyon farklı bir isim alabilir. Mesela sıkça ismi geçen ve pek çok kadının şikayetçi olduğu idrar yolu enfeksiyonunun adı sistit, yani mesane enfeksiyonudur.

Genellikle idrar yolu enfeksiyonu sindirim sisteminde bulunan bakterilerden meydana gelir. Bu bakteriler, idrarın dışarı atıldığı idrar borusuna ulaşırsa enfeksiyon meydana gelebilir. Bakterilerin genellikle idrar yoluna anüs aracılığı ile geçtiği düşünülür. Tuvalet temizliği esnasında tuvalet kağıdı veya su ilk önce anüse ve oradan da genital bölgedeki kısma değdiğinde, dışkıdaki bakteriler çoğalarak üretraya kadar ilerleyebilir. Bu durumda idrarı mesaneden yani vücuttan atan deliğe kadar taşıyan üretrada ve idrarın biriktiği mesane kısmında, mesaneden böbreklere kadar uzanan idrar kanallarında ya da böbrekler kısmında enfeksiyon meydana gelebilir. Kadınlarda üretra kısmı daha kısa ve anüs kısmına daha yakın olduğu için, idrar yolu enfeksiyonu daha çok kadınlarda görülür. Bakterilerin anüsten üretraya ulaşması ve üretradan mesane kısmına geçmesi kadınlarda daha kolaydır.

Genital bölgede yapılan doğru bir tuvalet temizliği, enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olacaktır. Tuvaletten çıktıktan sonra tuvalet kağıdını arkadan öne doğru bir şekilde değil, önden arkaya doğru bir hareketle tuvalet temizliği yapılmalıdır. Bu şekilde dışkıda var olan mikropların idrar yollarına ilerlemesi önlenebilir. Ayrıca, genital bölgenin tuvalet dışında da temiz tutulması çok önemlidir. Sadece temizlik adına sabun veya parfüm kullanmak doğru bir hareket değildir. Bu şekilde buradaki yararlı bakterileri öldürebilirsiniz. Gün içinde temiz, pamuklu iç çamaşırları giymeyi tercih etmek, sentetik iç çamaşırlarından kaçınmak, günlük ped kullanılıyorsa sık sık değiştirmek ve akıntı benzeri sorunları hemen tedavi ettirmek enfeksiyonları önlemeye yardımcı olacaktır. Tüm bu belirtilenlerin tersi uygulanırsa idrar yolu enfeksiyonu kaçınılmaz olur.

İdrar yollarının tıkanması ve idrar yolu enfeksiyonunun oluşmasına neden olabilir. Bu tıkanmanın başlıca sebeplerinden biri de böbrek taşı olabilir. Böbrek taşları, genellikle bakterilerin üreyip çoğalacağı bir yaşam sahası oluşturur. Nadiren de olsa bebeklerde ve küçük çocuklarda da böbrek taşı durumuna rastlanabilir. Mesanenin tam boşalmaması halini şu şekilde açıklayabiliriz; eğer mesaneyi tamamen boşaltmanızı engelleyen bir durum var ise ve idrar mesanede gereğinden çok duruyor ise bu durumda idrar yolu enfeksiyonuna sebep olan bakterilerin çoğalması kolaylaşır. Ayrıca, kabızlık da idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir.

İdrar yolu enfeksiyonlarından korunmak için bazı önlemler alınabilir:

İdrar yolu yanması ve enfeksiyonları, alınacak basit önlemler ve doğru hijyen alışkanlıkları ile büyük ölçüde önlenebilir. Ancak, belirtiler devam ederse mutlaka bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır.