İdrarda lökosit nedir, yükselmesi neyi gösterir?

İdrarda lökosit, idrar tahlilinde (idrar analizinde) tespit edilen beyaz kan hücreleridir. Normalde idrarda çok az sayıda lökosit bulunur, ancak belirli bir seviyenin üzerinde olması "lökositüri" olarak adlandırılır. Lökositler, vücudun bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır ve enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olurlar. İdrarda lökosit varlığı, genellikle idrar yollarında veya böbreklerde bir iltihap veya enfeksiyon olduğunu düşündürür. İdrar tahlillerinde, lökositler mikroskopik inceleme veya strip testlerle (dipstick test) tespit edilebilir. Normalde, sağlıklı bir bireyin idrarında mikroskopik alanda 0-5 arası lökosit görülebilir; bu değerin üzerindeki seviyeler anormal kabul edilir ve araştırılması gerekir.

İdrarda lökosit seviyesinin yükselmesi (lökositüri), genellikle idrar sisteminde bir sorun olduğuna işaret eder. Bu durum, çeşitli sağlık koşullarının belirtisi olabilir ve yaygın nedenleri şunlardır:

• İdrar yolu enfeksiyonu (İYE): En sık görülen nedendir; mesane (sistit), üretra veya böbreklerde (piyelonefrit) bakteriyel enfeksiyonlara bağlı olarak lökositler artar.
• Böbrek taşları: Taşlar, idrar yollarında tahriş veya tıkanıklığa neden olarak lökosit birikimine yol açabilir.
• Böbrek iltihabı (nefrit): Böbreklerin enfeksiyon veya otoimmün hastalıklarla iltihaplanması durumunda lökositler idrara geçer.
• Prostat iltihabı (prostatit): Erkeklerde prostat bezinin enfeksiyonu, idrarda lökosit artışına neden olabilir.
• Mesane veya böbrek tümörleri: Nadir de olsa, kanser gibi ciddi durumlar lökositüri ile ilişkili olabilir.
• İdrar yolu travması veya tahrişi: Kateter kullanımı veya cinsel aktivite sonrası geçici lökosit artışı görülebilir.
• Otoimmün hastalıklar: Lupus gibi durumlar böbrekleri etkileyerek idrarda lökosit yükselmesine yol açabilir.

İdrarda lökosit yükselmesi, genellikle diğer semptomlarla birlikte değerlendirilir; örneğin, idrarda yanma, sık idrara çıkma, ateş veya karın ağrısı gibi belirtiler eşlik edebilir. Teşhis için idrar kültürü, kan testleri veya görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Tedavi, altta yatan nedene yöneliktir; örneğin, enfeksiyon varsa antibiyotiklerle, taş varsa uygun müdahalelerle çözülür. Eğer idrar tahlilinizde lökosit yüksekliği tespit edilirse, bir doktora başvurarak detaylı değerlendirme yapılması önemlidir, çünkü erken müdahale ciddi komplikasyonları önleyebilir.