Tam idrar analizi (strip+mikroskopi) neyi ölçer?

Tam idrar analizi, idrarın fiziksel, kimyasal ve mikroskobik özelliklerini değerlendiren kapsamlı bir testtir. İki ana bölümden oluşur: strip (çubuk) testi ve mikroskopik inceleme. Bu analiz, böbrek fonksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları, metabolik bozukluklar ve diğer sistemik hastalıklar hakkında önemli bilgiler sağlar. İşte ölçülen parametreler ve amaçları:

1. Strip (Çubuk) Testi ile Ölçülen Parametreler

Strip testi, idrara batırılan bir çubuk üzerindeki kimyasal reaksiyonlarla hızlı sonuç verir. Ölçülen başlıca parametreler şunlardır:

• Lökosit esteraz: İdrarda beyaz kan hücrelerinin (lökosit) varlığını gösterir; idrar yolu enfeksiyonunun bir işaretidir.
• Nitrit: Bakteri varlığını tespit eder; özellikle idrar yolu enfeksiyonlarında yaygındır.
• Protein (albümin): Böbrek hasarı, böbrek hastalıkları veya yüksek tansiyon gibi durumları işaret edebilir.
• Glukoz: Kan şekeri yüksekliğini gösterir; diyabet veya böbrek problemlerine işaret edebilir.
• Ketron cisimcikleri: Yağ metabolizması bozukluklarını veya kontrolsüz diyabeti (diyabetik ketoasidoz) yansıtır.
• pH: İdrarın asitlik veya baziklik düzeyini ölçer; böbrek taşları veya enfeksiyonlarla ilişkili olabilir.
• Dansite (yoğunluk): İdrarın konsantrasyonunu değerlendirir; böbreklerin sıvı dengesini sağlama yeteneğini gösterir.
• Kan (hemoglobin): İdrar yolu enfeksiyonu, böbrek taşları veya travma gibi durumlarda idrarda kan varlığını tespit eder.
• Bilirubin: Karaciğer fonksiyon bozuklukları veya safra yolu problemlerini işaret eder.
• Ürobilinojen: Karaciğer hastalıkları veya hemolitik anemi gibi durumlarla ilişkili olabilir.

2. Mikroskopik İnceleme ile Ölçülen Parametreler

Mikroskopik inceleme, idrar sedimentinin (çökeltisinin) mikroskop altında incelenmesidir. Bu bölüm, strip testinde saptanamayan anormallikleri ortaya çıkarır. Ölçülen başlıca unsurlar şunlardır:

• Hücreler:
  • Lökositler (beyaz kan hücreleri): Enfeksiyon veya inflamasyon belirtisi.
  • Eritrositler (kırmızı kan hücreleri): İdrar yolu kanaması, böbrek taşları veya glomerülonefrit gibi durumları gösterir.
  • Epitel hücreler: İdrar yolu duvarlarından dökülen hücreler; normalde az miktarda bulunur, fazlalığı irritasyon veya enfeksiyonu işaret edebilir.
• Silindirler (casts): Böbrek tübüllerinde oluşan protein veya hücre birikimleri; böbrek hastalıklarının tanısında önemlidir (örneğin, hiyalen silindirler, granüler silindirler).
• Kristaller: İdrarda mineral birikimleri; böbrek taşı riskini değerlendirmek için kullanılır (örneğin, kalsiyum oksalat, ürik asit kristalleri).
• Bakteri veya mantar: Enfeksiyon belirtisi; strip testindeki nitrit veya lökosit esteraz ile desteklenir.
• Diğer partiküller: Mukus veya diğer maddeler; genellikle normal olabilir, ancak fazlalığı patolojik durumlara işaret edebilir.

Sonuç

Tam idrar analizi, strip testi ve mikroskopik incelemenin kombinasyonuyla idrarın kapsamlı bir değerlendirmesini sunar. Bu test, böbrek ve idrar yolu sağlığını izlemek, enfeksiyonları teşhis etmek, metabolik bozuklukları taramak ve genel sağlık durumunu değerlendirmek için rutin olarak kullanılır. Anormal sonuçlar, doktorunuzun ek testler veya tedavi planlaması için yol gösterici olabilir.