İdrar yolu (üreter), böbreği mesane ile bağlayan boru biçimindeki bir yapıdır. Bu taşlar nadiren ilk olarak idrar yolunda oluşur ve genellikle böbrekte bulunan taşlar oradan geçerken idrar yolunda saplanır ve kalır. İdrar yolundaki taşlar teşhis edilmedikleri zaman bu taşlara mesane taşları adı verilir.

İlk olarak, sancı kontrol altına alınmalıdır. Daha sonra, eğer enfeksiyon varsa, antibiyotik veya sulfamit içeren ilaçlarla tedavi edilmelidir. Eğer sancı ve enfeksiyon bu yöntemlerle kontrol altına alınamazsa, böbreklerin drenaj yöntemiyle temizlenmesi gerekecektir. Bu işlem, taşın etrafından bir sistoskop aracılığıyla bir sondanın geçirilmesiyle yapılır. Eğer bu yöntemle taş yerinden çıkarılamazsa, cerrahi müdahale gerekecektir.

Taş kavrayıcı aygıtlar mevcuttur ve bazı durumlarda bu aygıtlar kullanılarak taş idrar yolundan geçirilebilir. Bütün bu yöntemler başarısız olursa cerrahi müdahale gerekecektir. İdrar yolu ameliyatı ciddi bir müdahale olmamakla beraber, ölüm riski yok denilebilecek kadar azdır. Ameliyat sonrasında hasta 10-12 gün hastanede kalmalıdır.

Mesane taşı boyutuna göre kendiliğinden düşebilir. 0,5 cm'den küçük taşlar genellikle kendiliğinden düşebilir. İdrar borusunda bir tıkanıklık ya da darlık yoksa, idrar borusunun çapı bu boyuttaki taşın düşmesini sağlar. İdrar yolu taşını düşürmek için bol bol su içmek öncelikle çok iyi bir çözümdür. Ayrıca kanal genişletici ilaçlar ve prostat ilaçları da kullanılabilir. 0,5 cm’den büyük taşları düşürmeye çalışmamak gerekir. İdrar yolundaki taşlar çapına göre idrar borusundan daha küçük olursa düşürülebilir. Mesane taşları 0,5 cm’den büyükse girişimsel tedaviler uygulanır. 3 cm’den büyük taşlar ise cerrahi müdahale gerektirir. İdrar yolunda değişik boyutlarda taş görülebilir; bazen mercimek tanesi büyüklüğünde, bazen de portakal büyüklüğünde olabilirler.

Küçük mesane taşları idrarla birlikte kendiliğinden düşer. Daha büyük mesane taşları idrar borusundan geçemeyebilir ve idrarın çıkış noktasını tıkayabilir. Erkeklerde penisten, idrarın çıktığı yerden düşerler. Kadınlarda ise idrarın yapıldığı yerden düşer. Halk arasında taşın anüsten düştüğü bilgisi tamamen yanlıştır. Hasta bazen küçük taşın düştüğünü fark etmez. İdrar yaparken önce bir tıkanıklık ardından da bir rahatlama hisseder. Tuvalette idrar esnasında çıkan çıt sesi ile taşın düştüğü anlaşılır. Bazen de taş şiddetli ağrı yapar.

İdrar yolu taşları, erken teşhis ve uygun tedavi ile büyük ölçüde kontrol altına alınabilir. Bol su içmek, düzenli kontrol ve doktor tavsiyelerine uymak, taşların oluşmasını engellemek için önemlidir.