İdrar azalmasının sebepleri nelerdir?

Vücuttaki sıvı dengesizliklerinden böbrek sorunlarına kadar pek çok faktörün yol açabildiği idrar azalması, günlük idrar çıkışının belirgin şekilde düşmesiyle kendini gösteren önemli bir sağlık göstergesidir. Bu durumun arkasında yatan nedenler ve dikkat edilmesi gereken belirtiler, erken müdahale için hayati önem taşır.

21 Kasım 2025

İdrar Azalması (Oligüri) Nedir?


İdrar azalması, tıbbi olarak "oligüri" olarak adlandırılan bir durumdur ve genellikle günlük idrar çıkışının 400 ml'nin altına düşmesiyle karakterizedir. Bu durum, vücuttaki sıvı dengesizliklerinden ciddi böbrek sorunlarına kadar çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. İdrar azalması, özellikle uzun süre devam ettiğinde veya ani başladığında tıbbi müdahale gerektirebilir, çünkü böbrek fonksiyonlarının bozulduğunun bir işareti olabilir. Aşağıda, idrar azalmasının yaygın sebepleri detaylı olarak açıklanmıştır.

İdrar Azalmasının Başlıca Sebepleri


  • Dehidrasyon (Vücudun Susuz Kalması): Yetersiz sıvı alımı, aşırı terleme, ishal veya kusma gibi durumlar vücuttaki sıvı kaybını artırarak idrar üretimini azaltır. Bu, en sık görülen nedenlerden biridir ve genellikle sıvı tüketimi arttırılarak düzeltilebilir.
  • Böbrek Hastalıkları: Akut böbrek hasarı, kronik böbrek yetmezliği veya böbrek enfeksiyonları (piyelonefrit gibi) idrar üretimini doğrudan etkiler. Böbreklerin süzme kapasitesi azaldığında, idrar miktarı düşer ve atık maddeler vücutta birikebilir.

    • İdrar Yolu Tıkanıklıkları: Böbrek taşları, prostat büyümesi veya tümörler gibi nedenlerle idrar yollarının tıkanması, idrarın atılamamasına ve azalmasına yol açar. Bu durum genellikle ağrı veya rahatsızlık hissiyle birlikte görülür.

      • Kalp ve Dolaşım Problemleri: Kalp yetmezliği veya şok gibi durumlarda, kan basıncı düşer ve böbreklere yeterli kan gitmez. Bu, böbreklerin idrar üretme yeteneğini bozarak idrar azalmasına neden olur.

        • İlaçların Yan Etkileri: Bazı ilaçlar, özellikle idrar söktürücüler (diüretikler) veya nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler), böbrek fonksiyonlarını etkileyerek idrar miktarını azaltabilir. Örneğin, uzun süreli ağrı kesici kullanımı böbrek hasarına yol açabilir.

          • Enfeksiyonlar ve Ateşli Hastalıklar: Ciddi enfeksiyonlar (sepsis gibi) veya yüksek ateş, vücudun sıvı dengesini bozarak idrar üretimini düşürebilir. Bu durumlarda, vücut sıvı kaybeder ve böbrekler daha az çalışır.

            • Metabolik ve Hormonal Bozukluklar: Diyabet (şeker hastalığı) gibi durumlar, böbrek fonksiyonlarını etkileyerek idrar azalmasına neden olabilir. Ayrıca, adrenal yetmezlik gibi hormonal dengesizlikler de idrar üretimini etkiler.

              • Yanıklar veya Travmalar: Büyük yanıklar veya ciddi yaralanmalar, vücutta sıvı kaybına ve şoka yol açarak idrar çıkışını azaltabilir. Bu, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur.

                • Gebelikle İlgili Nedenler: Hamilelikte preeklampsi gibi komplikasyonlar, böbrek fonksiyonlarını etkileyerek idrar azalmasına sebep olabilir. Bu, hem anne hem de bebek için risk oluşturabileceğinden dikkatle izlenmelidir.

                • Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

                  İdrar azalması, özellikle aşağıdaki belirtilerle birlikte görülüyorsa, derhal tıbbi yardım alınmalıdır:
                  • İdrar miktarında ani ve belirgin düşüş
                  • Şiddetli karın ağrısı veya sırt ağrısı

                  • Nefes darlığı, baş dönmesi veya bayılma hissi

                    • Yüksek ateş veya titreme

                      • İdrarda kan görülmesi veya koyu renkli idrar

                      • Bu belirtiler, altta yatan ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir ve erken teşhis, tedavi sürecini olumlu yönde etkiler. Genel olarak, idrar azalması ihmal edilmemesi gereken bir durumdur ve nedeninin belirlenmesi için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;