Hipotonik idrar ne anlama gelir ve nasıl oluşur?

Böbreklerin su dengesini düzenleme sürecinde ortaya çıkan hipotonik idrar, vücudun sıvı homeostazı hakkında önemli ipuçları verir. Bu durum, idrarın normalden daha seyreltik olmasıyla karakterizedir ve çeşitli fizyolojik mekanizmaların sonucu olarak gelişir.

21 Kasım 2025

Hipotonik İdrar Nedir?


Hipotonik idrar, idrarın ozmolalitesinin (yoğunluğunun) plazma ozmolalitesinden daha düşük olduğu bir durumu ifade eder. Normalde böbrekler, vücudun su dengesini korumak için idrarı konsantre veya seyreltebilir. Hipotonik idrarda, idrar aşırı seyreltilmiş durumdadır, yani içerdiği çözünen maddeler (örneğin sodyum, üre) az, su miktarı ise fazladır. Bu genellikle böbreklerin suyu etkin bir şekilde geri emdiğini ve vücudun fazla suyu atmaya çalıştığını gösterir. Hipotonik idrarın ozmolalitesi tipik olarak 100 mOsm/kg'ın altındadır, oysa normal plazma ozmolalitesi yaklaşık 280-300 mOsm/kg civarındadır.

Hipotonik İdrar Nasıl Oluşur?


Hipotonik idrar, böbreklerin su dengesini düzenleme mekanizmalarındaki değişiklikler sonucu oluşur. Temel olarak, antidiüretik hormon (ADH veya vazopressin) adı verilen bir hormonun etkisiyle ilişkilidir. ADH, böbreklerde suyun geri emilimini artırarak idrarı konsantre hale getirir. Hipotonik idrar oluşumu şu şekilde gerçekleşir:

  • ADH seviyelerinin düşük olması: Eğer ADH salgısı azalırsa (örneğin, diabetes insipidus gibi durumlarda), böbrekler suyu yeterince geri ememez ve idrar seyrelir. Bu, hipotonik idrara yol açar.
  • Aşırı su alımı: Kişi çok fazla su içtiğinde (örneğin, psikojenik polidipsi veya aşırı hidrasyon), vücut fazla suyu atmak için ADH salgısını baskılar. Böbrekler daha fazla su atarak idrarı hipotonik hale getirir.
  • Böbrek fonksiyon bozuklukları: Bazı böbrek hastalıklarında, böbrekler suyu konsantre edemeyebilir, bu da hipotonik idrara neden olur. Örneğin, kronik böbrek yetmezliği veya bazı ilaçların etkisi.
  • Diüretik kullanımı: Diüretik ilaçlar, idrar üretimini artırarak su atılımını hızlandırır ve bu da idrarın seyrelmesine yol açabilir.

Hipotonik idrar, genellikle vücudun su fazlalığına bir yanıtıdır ve sağlıklı bireylerde geçici olarak görülebilir. Ancak, sürekli hipotonik idrar, altta yatan bir sağlık sorununun işareti olabilir ve tıbbi değerlendirme gerektirir. Örneğin, elektrolit dengesizlikleri veya böbrek hastalıkları gibi durumlarla ilişkili olabilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;