İdrar kateteri nedir ve nasıl kullanılır?

İdrar kateterleri, mesaneden idrar boşaltımını sağlayan tıbbi cihazlar olup geçici veya kalıcı ihtiyaçlarda kullanılır. Bu araçların steril yerleştirilmesi, hijyenik bakımı ve doğru uygulanması, enfeksiyon riskini azaltmak için hayati önem taşır. Aşağıda kateter çeşitleri, kullanım adımları ve dikkat edilmesi gereken noktalar özetlenmiştir.

21 Kasım 2025

İdrar Kateteri Nedir?


İdrar kateteri, idrarın mesaneden dışarı atılmasını sağlamak için kullanılan tıbbi bir araçtır. Genellikle ince, esnek ve steril bir tüp şeklindedir. İdrar yapma yeteneği geçici veya kalıcı olarak bozulmuş kişilerde, cerrahi müdahaleler sonrasında veya idrar çıkışını izlemek amacıyla kullanılır. Kateterler, malzeme, boyut ve kullanım süresine göre farklı türlere ayrılır; örneğin, Foley kateteri (kalıcı), Nelaton kateteri (geçici) veya suprapubik kateter gibi. Temel amacı, idrar birikimini önlemek, mesane basıncını azaltmak ve enfeksiyon riskini minimize etmektedir.

İdrar Kateteri Nasıl Kullanılır?


İdrar kateterinin kullanımı, türüne ve hastanın durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak aşağıdaki adımlar izlenir. Bu işlem genellikle bir sağlık profesyoneli (doktor veya hemşire) tarafından gerçekleştirilir, ancak bazı durumlarda hasta veya bakım veren kişi eğitim alarak uygulayabilir. İşlem sırasında sterilite çok önemlidir, çünkü enfeksiyon riskini artırabilir.

  • Hazırlık Aşaması: Öncelikle, kullanılacak kateter türü ve boyutu belirlenir. Gerekli malzemeler (steril kateter, eldiven, antiseptik solüsyon, kayganlaştırıcı jel, idrar torbası) hazırlanır. Hasta, işlem hakkında bilgilendirilir ve rahat bir pozisyona (genellikle sırtüstü) alınır.
  • Sterilizasyon ve Yerleştirme: Sağlık profesyoneli, ellerini yıkayıp steril eldiven giyer. Üretral açıklık (idrar çıkış noktası) antiseptik bir solüsyonla temizlenir. Kateter, kayganlaştırıcı bir jel ile yağlanarak üretradan mesaneye doğru yavaşça ilerletilir. İdrar gelmeye başladığında, kateterin doğru yerleştirildiği anlaşılır.
  • Sabitleme ve Bakım: Foley kateteri gibi kalıcı türlerde, kateterin ucundaki balon steril su ile şişirilerek mesanede sabitlenir. Kateter, bir idrar torbasına bağlanır ve torbanın vücuttan aşağıda tutulması sağlanır (idrarın geri akışını önlemek için). Günlük olarak temizlik yapılır ve kateterin tıkanıp tıkanmadığı kontrol edilir.
  • Çıkarma İşlemi: Geçici kateterler, idrar boşaltıldıktan sonra yavaşça çıkarılır. Kalıcı kateterler ise, balon söndürülerek çıkarılır. Çıkarma sonrası hastanın idrar yapma durumu izlenir.

İdrar kateteri kullanımı, dikkatli bir şekilde yapılmazsa idrar yolu enfeksiyonları, doku hasarı veya rahatsızlık gibi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, talimatlara uyulması ve düzenli sağlık kontrollerinin yapılması önemlidir. Eğer evde kateter bakımı yapılıyorsa, hijyen kurallarına sıkı sıkıya bağlı kalınmalı ve olağandışı belirtilerde (ateş, ağrı, kanama) derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;